Soms lijkt het leven te groot, te luid, te veel. Wanneer pijn of angst overweldigend worden, heeft ons brein een ingenieus mechanisme: dissociatie. Voor velen is dit een overlevingsstrategie, een manier om door situaties heen te komen die anders ondraaglijk zouden zijn. Dissociatie zien als een beschermende kracht in plaats van zwakte, kan al een belangrijke shift betekenen - het zien als een schild dat ons op de been houdt wanneer niets anders dat kan.

Waarom dissociatie werkt als bescherming
Dissociatie ontstaat vaak als reactie op trauma of stress. Het is alsof je geest een veilige kamer bouwt waar je tijdelijk kunt schuilen. Je voelt je misschien vervreemd van jezelf of de wereld om je heen, alsof je een toeschouwer bent en er glas zit tussen jou en de rest van de wereld. Zelfs je lichaam kan als niet-eigen voelen als je ernaar kijkt. Het hoeft touwens niet alleen te voelen als bevriezing, het kan zich ook tonen door voor het oog 'druk' te doen (hyper) of sociaal aangepast, maar van binnen een ervaring te hebben die er niet mee correspondeert. 

Van bescherming naar verbinding
Hoewel dissociatie een nuttig mechanisme is, kan het ook isolerend werken. Het gevaar schuilt erin dat de veilige kamer een gevangenis wordt. Het proces van heling begint met compassie: voor jezelf, voor de delen van jou die zich hebben afgesplitst om je te beschermen. In plaats van dissociatie te bestrijden, kunnen we leren het te begrijpen en er met zachtheid mee om te gaan. En dat ook elke keer weer. Want het is een illusie te denken dat het ooit helemaal over gaat. Het zenuwstelsel regelt de reacties soms nu eenmaal buiten onze wil om.
 
Praktische manieren om weer in verbinding te komen
 1. Grondingstechnieken – Zintuiglijke prikkels zoals het voelen van een textuur, luisteren naar muziek of het ruiken van een sterke geur kunnen helpen om terug te keren naar het hier en nu.
 2. Beweging – Yoga, wandelen of dansen kan helpen om weer contact te maken met je lichaam en je gevoel van aanwezigheid te versterken.
 3. Ademhalingsoefeningen – Diep en bewust ademhalen helpt om het zenuwstelsel te kalmeren en het gevoel van ontkoppeling te verminderen.
 4. Zelfcompassie-oefeningen – Schrijf  jezelf vanuit een liefdevol perspectief of herhaal vriendelijke affirmaties.
 5. Zoek verbinding – Deel je ervaringen met iemand die je vertrouwt.
 
Compassie als sleutel
De weg naar heling ligt niet in het afwijzen van dissociatie, maar in het omarmen van wat het ons heeft willen geven: veiligheid. Wanneer we met compassie kijken naar onze overlevingsstrategieën, openen we de deur naar zachtheid en herstel. 
Misschien is de eerste stap simpelweg erkennen: ‘Ik heb mezelf beschermd op de beste manier die ik kon. En nu mag ik leren hoe ik - telkens weer- terug kom bij mezelf.’